Siyasi 13.06.2023 12:09

Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycan-Türkiyə dostluğunun, qardaşlığının rəmzidir – MƏQALƏ

Ölçü

A+ A- A

2021-ci il iyunun 15-də Şuşa şəhərində Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri, iki qardaşın- cənab İlham Əliyev və Rəcəb Tayyib Ərdoğan tərəfindən müttəfiqlik məsələlərinə dair birgə bəyannamənin imzalanması böyük qələbə ilə başa çatan, xalqımıza zəfər sevinci yaşadan 44 günlük ikinci Qarabağ müharibəsindən sonra yaranmış yeni reallıqlar fonunda təkcə ölkəmizin tarixində deyil, hətta bölgə miqrasiyasında ən əlamətdar, tarixi və siyasi hadisələrdən biridir. Bəyannamənin Şuşa şəhərində imzalanması böyük tarixi və siyasi məna daşıyır. Bəyannamənin imzalanması xalqımızın tarixinə qızıl həriflərlə yazılan-15 iyun- Milli Qurtuluş gününə, yəni Ulu Öndərimizin-Heydər Əliyevin xalqına xilaskarlıq missiyasını yerinə yetirdiyi günə təsadüf edir.

Təsadüfi deyil ki, Şuşada Türkiyə lideri ilə bəyannamə imzalayarkən Azərbaycan dövlət başçısı hörmətli prezidentimiz-İlham Əliyev hər kəsin yadına iki dost qardaş ölkə arasında imzalanmış 13 oktyabr 1921-ci il tarixli Qars müqaviləsini yada saldı. Tarixi qardaşlıq müqaviləsi düz yüz il əvvəl imzalanıb. Bu böyük rəmzi məna daşıyır. Yüz ildən sonra azad edilmiş Şuşa şəhərində müttəfiklik haqqında imzalanmış birgə bəyannamə bizim gələcək iş birliyimizin istiqamətini göstərir.

Prezident İlham Əliyev və prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan tərəfindən imzalanmış Şuşa bəyannaməsi bütün dünyanın barışmalı olduğu tarixi gerçəklikdir. Bu bəyannamə 9 fevral 1994-cü il tarixində imzalanmış “Azərbaycan Respublikası və Türkiyə Respublikası arasında dostluq və hərtərəfli əməkdaşlığın inkişafı barədə müqavilənin və 16 avqust 2010-cu il tarixində imzalanmış “Azərbaycan Respublikası və Türkiyə Respublikası arasında strateji tərəfdaşlıq və qarşılıqlı yardım haqqında müqavilənin davamıdır. Eyni zamanda Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu Mustafa Kamal Atatürkün və Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri- Heydər Əliyevin müdrikcəsinə söylədikləri “Azərbaycanın sevinci bizim sevincimiz, kədəri bizim kədərimizdir” və “Bir millət iki dövlət” ifadələrinə dəyər verməkdir.

Qardaş ölkənin prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın bizlərə Zəfər sevinci yaşadan qələbə münasibətilə 2020-ci il dekabrın 10-da Bakıda keçirilən tarixi hərbi Zəfər paradında iştirakı və sonra da Qarabağımıza Şuşaya, Zəngilana səfəri böyük türk dünyasına birlik və həmrəylik çağırışı idi.

Şuşa bəyannaməsinin şərtlərindən biri də ondan ibarətdir ki, ikinci Qarabağ döyüşlərində Azərbaycanın qələbəsini rəsmiləşdirən, tarixə salan 10 noyabr 2020-ci il üçtərəfli bəyanatın və onun təmin edilməsi üçün imzalanmış 11 yanvar 2021-ci il tarixli Moskva bəyanatının bütün müddəalarının tam və etibarlı şəkildə həyata keçirilməsinə sanballı dəstəkdir. Bu baxımdan Ermənistan və onun havadarları maneə olmağa çalışdığları Azərbaycan və Türkiyəni birləşdirən beynalxalq əhəmiyyətli Zəngəzur dəhlizinin açılması məsələsinin Şuşa bəyənnaməsində yer almasını təsadüfi saymaq olmaz.

Sənədin əsas müddəalarından görünür ki, iki qardaş ölkələrin liderləri- İlham Əliyev və Rəcəb Tayyib Ərdoğan bölgədə sülh və əməkdaşlığa çağırışla sülhsevər niyyətlərini bir daha ortaya qoymuş oldular.

Xalqımızın tarixinə qızıl həriflərlə yazılan 15 iyun 2021-ci ildə imzalanmış Şuşa bəyannaməsi nəticəsində Türkiyənin Şuşada Baş konsulluğunun açılacağı və işğaldan azad olmuş ərazilərin bərpasında türk şirkətlərinin fəal şəkildə cəlb olunmağı ilə bağlı Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın rəsmi açığlaması doğma yurd-yuvalarına dönmək üçün vaxt gözləyən məcburi köçkünlərə yeni bir ruh yüksəkliyi və həvəs bəxş etdi.

Bütün dünya mayın 3-də Şuşada keçirilən Ümumimilli Lider Heydər Əliyevin 100-illik yubileyinə həsr olunmuş “Böyük Avrasiya geosiyasətinin formalaşması, keçmişdən bu günə və gələcəyə” mövzusunda dördüncü beynəlxalq konfransda çıxışında bu tarixi hadisəni xalqımızın taleyi üçün böyük dəyər daşıdığını bəyan etmişdir: “Türkiyə ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin qardaşlığ xarakterini heç nə dəyişməyəcək!”