“12 il Bakıda, 22 il Kiyevdə yaşadım, yuxularımda ancaq Göyçəni görürəm”
Bu gün Baku Tv-də Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində jurnalist Əsgər İbrahimovun müəllifi olduğu “Həyat Hekayəsi” verilişinin növbəti buraxılışı hazırlanıb.
Rakus.az xəbər verir ki, “1988-ci ildə hərbi xidmətə getdim, ağlıma gətirə bilməzdim ki, bir daha kəndimə qayıtmayacam” adlı veriliş Göyçə mahalının Basarkeçər rayonunun Nərimanlı kənd sakini Mövsüm Aslanovun həyat hekayəsinə həsr olunub.
O, uşaqlıq və kənd həyatından söz açıb, rəhmətlik nənəsi ilə yaylaqları, dağları gəzdiyini söyləyib: “Biz kitablardan oxuduğumuz, deyimlərdən eşitdiyimiz cənnəti orada gördük. Uşaqlığım dağların qoynunda, yamaclarda keçib. Göyçənin yayı gözəl, qışı sərt keçərdi. Soyuq qış günlərində həmişə kömür sobası yandırardıq. Rəhmətlik babam və nənəm həmişə bizə keçdikləri ömür tarixçəsindən, erməni vəhşiliyindən danışardılar”.
Onun sözlərinə görə, 1905-1907-ci illərdə babasının atası Göyçədən ermənilər tərəfindən didərgin salınıb, böyük mərhumiyyətlərlə üzləşib: “Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra babamgil yenidən Göyçəyə qayıdıblar. Çar Rusiyası zamanı ermənilər kəndə basqını ediblər. O zaman kəndin yaşlı insanları yaba, dırmıq ilə kəndi, qadınları, uşaqları ermənilərdən müdafiə ediblər. Babamın anası o vaxt 2 oğlunu səbətin içində boranda, qarda məcburiyyət qarşısında ovalıq yerdə qoyub gedib. Sonra arxadan gələn kişilər həmin uşaqların ağlamaq səsini eşidib onları xilas ediblər”.
Nərimanlı sakini deyib ki, biz 1988-ci ildə yenidən Göyçə mahalından didərgin düşdük: “Mən 1988-ci ilin iyun ayının 13-də əsgəriyə getdim. Heç ağlıma belə gətirə bilməzdim ki, mən bir daha bu yerlərə, doğulub, boya-başa çatdığım bu cənnət məkana, atalarımızın, babalarımızın bizlərə ərmağan qoyub getdiyi bu gözəl yerlərə bir daha dönə bilməyəcəm. Həmən ilin noyabr ayında artıq ermənilər bütün Qərbi Azərbaycanın müxtəlif şəhərlərində, rayonlarında olduğu kimi, Göyçə mahalından da 100 minlərlə soydaşımızı zorla deportasiya etdilər”.
Vətən həsrətinin insanların qəlbində ağrı yaratdığını söyləyən M.Aslanov yuxularının ancaq baya-başa çatdığı kəndlə bağlı olduğunu bildirib: “Ailəm 22 ildir Kiyevdə yaşayır. 2022-ci ildə Kiyevdə müharibə başlayanda övladlarımı vətənə yola saldım. Babamgil Göyçədən didərgin düşüb, qaçqın düşmüşdü, özümüz Göyçədən didərgin düşüb qaçqın kimi Azərbaycana gəlmişdik. İndi övladlarım artıq Kiyevdən didərgin kimi, qaçqın kimi öz dogma Bakı şəhərinə gəlirlər. Oğlum deyir, ata, siz də belə didərgin, qaçqın düşmüşdünüz?!”
O fikrini Ulu öndərimizin gözəl bir kəlam ilə yekunlaşdırıb: “Azərbaycan dünyaya günəş kimi doğacaq!” O günəş bugünkü gün Xankəndini, Şuşanı, Kəlbəcəri, Laçını, Qubadlını qızdırır. Əminəm ki, bu günəşin şüaları bizim dədə-baba torpaqlarımıza da düşəcək. Biz hökmən yaxın gələcəkdə o yerlərə dönəcəyik”.
Onun qızı Zümrüd Aslanova isə Ukraynada anadan olduğunu, atasının hər zaman uşaqlıqda Göyçənin gözəllikləri haqqında danışdığını deyib: “Mənim ən böyük arzularımdan biri odur ki, gedim Göyçənin gözəlliyini, oraları gözümlə görüm. Oranın havasını udum. Çünki ora mənim ata-baba yurdumdur”.
Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi qədim torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri – qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.
Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi “XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin”, – fikrini əsas tutaraq Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasında irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.
Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.
Veriliş iyulun 5-də saat 19:30-da Baku Tv-nin efirində və saat 21:30-da YouTube kanalında yayımlanıb.
9
