Gündəm 10.05.2023 09:00

Ulu öndər Heydər Əliyevin doğum günüdür

Bu gün Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyevin doğum günüdür.

Rakus.az xəbər verir ki, Heydər Əliyevin anadan olmasının 100-cü ildönümüdür.

Heydər Əlirza oğlu Əliyev 1923-cü il mayın 10-da Naxçıvan şəhərində anadan olub. O, 1939-cu ildə Naxçıvan Pedaqoji Texnikumunu bitirdikdən sonra Azərbaycan Sənaye İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası) memarlıq fakültəsində təhsil alıb. Başlanan müharibə ona təhsilini başa çatdırmağa imkan verməyib.

1941-ci ildən Heydər Əliyev Naxçıvan MSSR Xalq Daxili İşlər Komissarlığında və Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Sovetində şöbə müdiri vəzifəsində işləyib və 1944-cü ildə dövlət təhlükəsizliyi orqanlarında işə göndərilib. Bu dövrdən təhlükəsizlik orqanları sistemində çalışan Heydər Əliyev 1964-cü ildən Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsi sədrinin müavini, 1967-ci ildən isə sədri vəzifəsində işləyib, general-mayor rütbəsinə qədər yüksəlib. Həmin illərdə o, Leninqrad şəhərində (indiki Sankt-Peterburq) xüsusi ali təhsil alıb. 1957-ci ildə isə Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirib.
Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin 1969-cu il iyul plenumunda Heydər Əliyev Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçilərək respublikanın rəhbəri olub.

1982-ci ilin dekabrında Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Siyasi Bürosunun üzvü seçilən Heydər Əliyev SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsinə təyin edilib və SSRİ-nin rəhbərlərindən biri olub. Heydər Əliyev iyirmi il ərzində SSRİ və Azərbaycan SSR Ali Sovetlərinin deputatı olub və beş il SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsində çalışıb.

Heydər Əliyev 1987-ci ilin oktyabrında Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Siyasi Bürosunun və şəxsən Baş katib Mixail Qorbaçovun yeritdiyi siyasi xəttə etiraz əlaməti olaraq, tutduğu vəzifələrdən istefa verib.

Heydər Əliyev 1990-cı ilin 20 yanvarında sovet qoşunlarının Bakıda törətdiyi qanlı faciə ilə əlaqədar ertəsi gün Azərbaycanın Moskvadakı nümayəndəliyində bəyanatla çıxış edərək, Azərbaycan xalqına qarşı törədilən cinayətin təşkilatçıları və icraçılarının cəzalandırılmasını tələb edib. O, Dağlıq Qarabağda yaranan kəskin münaqişəli vəziyyətlə bağlı SSRİ rəhbərliyinin ikiüzlü siyasətinə etiraz əlaməti olaraq, 1991-ci ilin iyulunda Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının sıralarını tərk edib.

1990-cı ilin iyulunda Azərbaycana qayıdan Heydər Əliyev ilk əvvəl Bakıda, sonra isə Naxçıvanda yaşayıb, həmin ildə də Azərbaycan Ali Sovetinə deputat seçilib. O, 1991-1993-cü illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri, Azərbaycan Respublikası Ali Soveti sədrinin müavini olub. Heydər Əliyev 1992-ci ildə Yeni Azərbaycan Partiyasının Naxçıvan şəhərində keçirilən təsis qurultayında partiyanın sədri seçilib.

1993-cü ilin may-iyununda hökumət böhranının son dərəcə kəskinləşməsi ilə ölkədə vətəndaş müharibəsinin baş verməsi və müstəqilliyin itirilməsi təhlükəsi yarandıqda Azərbaycan xalqı Heydər Əliyevin hakimiyyətə gətirilməsi tələbi ilə ayağa qalxdı. Azərbaycanın o zamankı rəhbərləri Heydər Əliyevi rəsmən Bakıya dəvət etməyə məcbur oldular. Heydər Əliyev 1993-cü il iyunun 15-də Azərbaycan Ali Sovetinin sədri seçildi, iyulun 24-də isə Milli Məclisin qərarı ilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətlərini həyata keçirməyə başladı.

1993-cü il oktyabrın 3-də ümumxalq səsverməsi nəticəsində Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçildi. O, 1998-ci il oktyabrın 11-də xalqın yüksək fəallığı şəraitində keçirilən seçkilərdə səslərin 76,1 faizini toplayaraq, yenidən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilib. 2003-cü il oktyabrın 15-də keçirilən prezident seçkilərində namizədliyinin irəli sürülməsinə razılıq verən Heydər Əliyev səhhətində yaranmış problemlərlə əlaqədar seçkilərdə iştirak etməkdən imtina edib.

Prezident Heydər Əliyev 2003-cü il dekabrın 12-də müalicə olunduğu Klivlend klinikasında (ABŞ) vəfat edib, dekabrın 15-də Bakıda Fəxri xiyabanda dəfn olunub.

Qeyd edək ki, Prezident İlham Əliyevin müvafiq Sərəncamı ilə bu il Azərbaycanda “Heydər Əliyev İli” qeyd olunur.

XƏBƏR LENTİ
Gündəm / 10.05.2023 09:00
Ulu öndər Heydər Əliyevin doğum günüdür
Gündəm, İqtisadi, Mətbuat / 09.05.2023 14:54
Babamın “qara kağızı”… Əsgər Əlioğlu - FOTO
Maraqlı, Video müsahibə / 08.05.2023 19:28
“Biz tarixi torpaqlarımızı məcburiyyət qarşısında tərk etdik” - FOTO - VİDEO
Gündəm, Mətbuat / 08.05.2023 15:10
Qərbi Azərbaycan Xronikası – ANONS
Dünya, Siyasi, Video müsahibə / 05.05.2023 19:35
Türk torpağı Abaranın tarixi necə dəyişdirildi? - FOTO - VİDEO
Dünya, Təhlil / 05.05.2023 17:34
Sülh sazişi – Cənubi Qafqazda maraqları olan gücləri razı salacaqmı? – TƏHLİL - FOTO
Gündəm, Maraqlı / 05.05.2023 14:01
Qərbi Azərbaycan Xronikası – ANONS - VİDEO
Dünya, Təhlil / 04.05.2023 18:17
PUA hücumunun sirri – Putinin həyatına sui-qəsd, yoxsa terror cəhdi? – TƏHLİL - FOTO
Maraqlı, Sosial / 04.05.2023 16:54
Erməni qəbiristanlığında xristian əcdadlarımız yatırmış - VİDEO
Gündəm, Hadisə, Video müsahibə / 03.05.2023 19:40
Erməni alimini etirafa məcbur edən kəllə sümüyü - FOTO - VİDEO
Gündəm, Müsahibə, Video müsahibə / 03.05.2023 16:00
Qərbi Azərbaycan Xronikası – ANONS - VİDEO
Mətbuat / 03.05.2023 10:12
İmdad müəllimin yumor hissi ilə yanaşı, müşahidə qabiliyyəti də güclüdür – SƏRBƏST YAZI
Maraqlı, Siyasi / 02.05.2023 09:13
Ermənilərin milli geyimləri onların Qafqaza aid olmadıqlarını sübut edir - VİDEO
Maraqlı, Siyasi, Video müsahibə / 01.05.2023 19:40
Ermənilər bu kəndi yerlə-yeksan edib Zvartnots aeroportu tikdilər - FOTO - VİDEO
Gündəm / 01.05.2023 17:01
Qərbi Azərbaycan Xronikası – ANONS - VİDEO
Gündəm / 01.05.2023 16:33
Fransanın Ermənistanı müdafiə etməsi mənasını itirir – TƏHLİL
Mətbuat, Səhiyyə / 28.04.2023 15:51
Zərifə Əliyeva XX əsrin dünya şöhrəti qazanmış ən parlaq ziyalı qadınlarındandır
Gündəm / 28.04.2023 10:10
İlham Əliyev akademik Zərifə Əliyevanın məzarını ziyarət edib - FOTO
Gündəm, Hadisə / 28.04.2023 09:28
Bu gün 28 aprel istilasından 103 il ötür - FOTO
Gündəm, Səhiyyə, Video müsahibə / 28.04.2023 08:00
Akademik Zərifə Əliyevanın doğum günüdür - VİDEO
Dünya, Mətbuat / 27.04.2023 10:55
Erməni kilsəsi öz qadınlarından necə istifadə edib? - VİDEO
Gündəm, Maraqlı, Siyasi, Video müsahibə / 26.04.2023 22:21
Rus əsgərlərinə məqsədli şəkildə erməni qızları təklif edilib - FOTO - VİDEO
Dünya, Siyasi, Təhlil / 26.04.2023 18:30
Azərbaycan-İsrail münasibətləri rəsmi İrəvan və Tehranda narahatlıq yaradır – TƏHLİL
Gündəm / 26.04.2023 17:07
Qərbi Azərbaycan Xronikası – ANONS - VİDEO
Dünya, Təhlil / 25.04.2023 17:51
İrandakı saxtakarlığın mənbəyi – “Balıq başdan iylənər” – TƏHLİL - FOTO
Siyasi / 25.04.2023 10:43
Əli Hüseynli: “Tezliklə bütün Qarabağ üzərində rəsmi Bakının nəzarəti təmin olunacaq”