“Hər kənd özünə müdafiə üçün səngər qazmışdı”
Bu gün Baku Tv-də Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində jurnalist Əsgər İbrahimovun müəllifi olduğu “Həyat Hekayəsi” verilişinin növbəti buraxılışı efirə gedib.
Rakus.az xəbər verir ki, “Hər kənd özünə müdafiə üçün səngər qazmışdı” adlı veriliş Qərbi Azərbaycanın Göyçə mahalının Basarkeçər rayonunun Sarıyaqub kənd sakini Arifə Əhmədovanın həyat hekayəsinə həsr olunub.
O, uşaqlıq və məktəb illərini xatırladıb, iki dağın arasında yerləşən kəndləri ilə bağlı maraqlı xatirələrindən söz açıb: “Orta məktəb illərində rus dili çox az tədris edildi. Ermənilər məqsədli şəkildə bizim kəndə nə rus dili, nə də ingilis dili müəllimi göndərmirdilər. Bizə bir il erməni dili tədris edildi. Erməni dili dərsində heç kim oturmurdu”.
Onun sözlərinə görə, Novruz bayramı ərəfəsində bütün qonşular, tayfalar küsülülər olmadan hamı böyük bir tonqal qalayardı, hamı o tonqalın ətrafına yığışardı.
A.Əhmədova məcburi deportasiyalar zamanı ailəsinin çox acı günlər yaşadığını söyləyib: “Rəhmətlik anam deyirdi ki, 1918-ci ildə kəndə ermənilər hücum edəndə biz təndirə girdik, qonşular üstümə ağır daş qoydular ki, balaca qız uşaqlarını güllələməsinlər, onları qılınclamasınlar. Ermənilər kəndə girib insanları quyuya doldurub üstünü daşlayıblar.
1988-ci ildə də biz kənd avtobusları ilə rayona gedirdik. Ermənilər avtobuslara hücum edirlər, daşlayırdılar. Kənddə rus ordusu var idi. Rus komandir bizə 3 gün vaxt verdi və dedi ki, bu müddətə buranı tərk etməsəniz ermənilər girib sizi güllələyəcəklər. 1988-ci ilin noyabr ayında hamı yavaş-yavaş ailəsini Göyçədən, kəndlərdən çıxarmağa başladı. Biz Kəlbəcərə gəldik, Dalqılınclı kəndində sığındıq. Hərə bir yerə dağıldı, pərən-pərən düşdük”.
Qaçqınlıq həyatının çətin olduğunu, Vətənə qayıtmaq ümidini hələ itirmədiklərini vurğulayan A.Əhmədova uluların qəbri olan torpaqlara mütləq dönəcəklərinə əminliyini söyləyib: “Ora bizim əzəli torpağımızdır. Bizim oarda babamız, nənəmiz, anamız doğulub. Orada erməni olmayıb. Hər bir insan istəyir ki, öz torpağında, öz Vətənində yaşasın, orada böyüsün, inkişaf etsin, onun nəsli-kökü davam etsin, orada ölsün. Mən 35 ildir atamın məzarını ziyarət edə bilmirəm. Hər kəs o torpağın həsrətindədir”.
Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi qədim torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri – qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.
Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi “XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin”, – fikrini əsas tutaraq Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasında irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.
Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.
Veriliş dekabrın 8-də saat 19:30-da Baku Tv-nin efirində və YouTube kanalında yayımlanıb.
