Siyasi 03.05.2024 15:48

Gürcüstan – “qızılgül inqilabı”nın nailiyyətləri iflasla üz-üzə – TƏHLİL

Gürcüstanda 2003-cü il “qızılgül inqilabı”nın nailiyyətləri iflasla üz-üzədir. Bu uğurların əldə saxlanılması üçün qərbyönlülərlə Rusiya tərəfdarlarının mübarizəsi davam edir.

Bu qarşıdurma hələ ki “Xarici agentlər” yaxud, “Xarici təsirlərin şəffaflığı haqqında” qanun layihəsinin qəbulu ehtimalı ətrafında meydana çıxır. Qərb bloku rəsmi Tbilisini bu sənədi qəbula görə tənqid edib.

Halbuki “Xarici agent haqqında” qanun 1938-ci ildə ABŞ-də qəbul olunub. “Xarici Agentlərin Qeydiyyatı Aktı” (FARA) adlanan qanuna əsasən, Ştatlarda xarici güclərin maraqlarını – “siyasi və ya kvazi-siyasi” səviyyədə təmsil edən belə şəxslər xarici hökumətlə əlaqəli fəaliyyəti, münasibəti və maliyyə barədə məlumatları açıqlamalıdır. O, ABŞ Ədliyyə Departamentinin Milli Təhlükəsizlik Departamentinin Əks-kəşfiyyat və İxracın Mühafizəsi Bölməsi tərəfindən idarə olunur.

Bir il öncə, yəni 2023-cü ilin yazında 230 qeyri-hökumət təşkilatı, o cümlədən Beynəlxalq Şəffaflıq təşkilatı (“Transparency İnternational”), İnsan Hüquqları (“Human Rights Watch”) və Beynəlxalq Əfv Təşkilatı (“Amnesty International”) Avropa Komissiyasının sədri Ursula von der Lyayenə “Xarici müdaxilə haqqında qanun” layihəsinin qəbulunu tənqid edən bəyanat imzalayıb.

Onlar bildirib ki, Avropa İttifaqının belə bir qanunu qəbul etməsi repressiyanı gücləndirə bilər. Qeyd edək ki, həmin qanuna əsasən, Aİ xaricdən maliyyələşən təşkilatların reyestrini yaradaraq onların fəaliyyətinə nəzarət edəcək.

Ötən ilin sentyabrında Ursula fon der Lyayen Avropa Parlamentində çıxışı zamanı demokratiyanı qorumaq üçün bu qanunun qəbul edilməsini vacib saymışdı. Avropa İttifaqı Rusiyanın açıq və qapalı şəkildə maliyyələşdirdiyi QHT-lərin fəaliyyətindən narahatdır. Bunu region üçün təhlükəli sayır.

Bu baxımdan Qərbdə olduğu kimi postsovet ölkələrində də uyğun qanunun qəbul edilməsi sakit qarşılana bilər. Bir məsələni də qeyd etmək lazımdır ki, vətəndaş cəmiyyətini yalnız Qərb bloku maliyyələşdirmir. Müxtəlif dövlətlərdəki fərqli dini cərəyanlara qrant verməsi də mümkündür. Odur ki, uyğun qanun təkcə dövlətin deyil, ola bilsin regional və qlobal miqyasda təhlükəsizliyin qorunması, təmini məsələsidir.

Rusiyanın fəaliyyətinə qarşı müqavimət göstərmək üçün Qərbin dəstəyi yetərli olmur. Gürcüstanda bu, 2008-ci ilin avqustunda özünü göstərdi. Sonrakı hadisələr isə orada hakimiyyət dəyişikliyi ilə nəticələndi. Belə görünür ki, Qərbin yeni qüvvələrlə əməkdaşlığı zəif olub. Ona görə də onlar Rusiyaya meyillənməyə üstünlük veriblər.

Bu isə perspektivdə keçmiş sovet respublikalarının Qərbdən qaçmaq üçün əsaslarını artırır. Gürcüstanda prezidentlə hökumət arasında münasibət Qərblə ziddiyyətin əyani nümunəsidir.

Qeyd edək ki, Prezident Salome Zurabişvilinin səlahiyyət müddəti 2024-cü ilin payızında başa çatır. Bu il oktyabrın 26-da keçiriləcək seçkilər nəticəsində formalaşacaq yeni parlament prezidenti də müəyyən edəcək.

Yeri gəlmişkən, Baş nazir İrakli Kobaxdze Prezident Salome Zurabişvilini “vətən xaini” adlandırıb. O, Zurabişvilinin Gürcüstanın Prezidenti olduğu üçün xalqdan üzr istəyib: “Ən kədərlisi bu şəxsin qanuni olaraq hələ də Gürcüstanın Prezidenti olmasıdır. O, sözün əsl mənasında bu ölkəyə xəyanət edir, onun milli maraqlarını satır. Təəssüf ki, bu, onun üçün qeyri-adi bir hadisə deyil”.

İrakli Kobaxidze qoyulan şərtlər onu qane etmədiyi üçün ABŞ-a səfərdən imtina edib.

Qarşı tərəf ondan “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanun layihəsinə baxılmağı müvəqqəti dayandırmaq şərtini irəli sürmüşdü.

Qərbin qəbul etdiyi qanunun oxşarını Gürcüstanın qəbul etməsinə etiraz tərəflər arasında ziddiyyət yaradıb. O zaman sual olunur, ABŞ, Avropa İttifaqı və başqaları niyə “Xarici agent” haqqında qanun qəbul edib.

Bu, Qərbin keçmiş sovet respublikalarını özündən narazı salıb uzaqlaşması ilə nəticələnir. Bir zamanlar onlar Moskvadan qaçmaqla Qərbin onlara dəstək verəcəyinə ümid edirdilər. Hazırda baş verənlər isə onları məyus edir.

ABŞ Dövlət Departamentinin bir sıra hallarda məsələyə obyektiv yanaşmaması, yaxud olanların qarşısını almaması kimi hallar da münasibətlərə mənfi təsir göstərir.

Bu günlərdə Ştatların Dini Etiqad Azadlığı Komissiyası (USCIRF) illik hesabatında hakimiyyəti ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinə və Vaşinqtonun Bakıdakı səfirliyinə Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində mədəniyyət abidələrinin qorunması üçün vəsait ayırmağa çağırıb. Hesabatda hakimiyyətə tövsiyə olunub ki, Azərbaycanı “Beynəlxalq Dini Etiqad Azadlığı Aktında (IRFA) müəyyən edilmiş dini etiqad azadlığının sistematik, davamlı və kobud şəkildə pozulması ilə bağlı xüsusi narahatlıq doğuran ölkələr siyahısına daxil etsin”.

Komissiya həm də Qarabağda guya erməni tarixi mədəni dini-abidələrin qorunması, bərpası kimi təkliflər də edib.

Bu, çox gülünc və reallıqla əlaqəsi olmayan hesabatdır. Həmin ərazilər 30 ilə yaxın ermənilərin və havadarlarının nəzarəti altında olub. O illər ərzində Ermənistan və onun havadarları Qarabağda neçə dini-tarixi-mədəni abidəni bərpa və təmir edib? Əksinə, Azərbaycanın bu bölgəsi Ermənistanın işğalı altında olduğu illərdə neçə-neçə mədəniyyət və dini abidələrin dağılmasına dair təkzibedilməz faktlar var.

Ən gülüncü isə Azərbaycanda dini və etiqad azadlığının pozulmasına dair iddiadır.

Hesabat Bakıda VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun keçirildiyi günlərdə yayılıb. Onlar bununla əhəmiyyət dərəcəsindən asılı olmayaraq humanizmə, dinlərarası dialoqa xidmət edən bir beynəlxalq tədbirin faydasına kölgə salmağa çalışıblar.

Ən təəssüfləndirici hal isə odur ki, sənəd Ermənistan, yaxud Azərbaycanı sevməyən başqa birinin ərazisindən deyil, ABŞ-dən yayılıb.

Bu kimi hadisələr tərəflər arasında anlaşılmazlıq, gərəksiz söz-söhbət yaradır, etibara zərbə vurur. Başqa sözlə, ümidlər doğrulmasını əngəlləyir. Sual olunur: ABŞ-nin, yoxsa, erməni lobbisinin maraqları üstündür? Əlbəttə, məntiq ABŞ-nin deyir. Ancaq Ştatlarda bu kimi çıxışların edilməsinə şəraitin yaradılması strateji məsələlərdə etimad mühitini korlayır. Gürcüstanda baş verənlər də bunun nəticəsidir.

XƏBƏR LENTİ
Siyasi, Təhlil / 03.05.2024 15:48
Gürcüstan – “qızılgül inqilabı”nın nailiyyətləri iflasla üz-üzə – TƏHLİL
Mədəni, Sosial / 03.05.2024 14:44
“Atam Aşıq Müseyibi yuxularımda görürəm” – Tərxanım Nəsibovanın “Həyat Hekayəsi”
Siyasi, Təhlil / 03.05.2024 12:02
Ermənistan müxalifəti sirləri açır - FOTO - VİDEO
Siyasi, Təhlil / 02.05.2024 22:13
“İlham Əliyev Ermənistandan daha nələri tələb edəcək?” - FOTO - VİDEO
Siyasi, Təhlil / 02.05.2024 14:08
Ermənistanın 3-cü respublikası süquta uğrayır – ANONS - VİDEO
Siyasi, Sosial / 01.05.2024 22:18
“Levon Mirzoyan tərəfindən Ermənistana bağışlanan şəhər” - FOTO - VİDEO
Hərbi, Mətbuat, Sosial / 01.05.2024 15:20
“Onu həmişə xatırlayırıq…” - FOTO
Elm və təhsil, Təhlil / 01.05.2024 14:43
Sosial şəbəkə oyunu – geosiyasi maraqların toqquşması – TƏHLİL
Maraqlı, Sosial / 01.05.2024 13:19
Ermənilərin Meğridə apardığı çirkin plan – ANONS - VİDEO
Mətbuat / 01.05.2024 12:58
Qərbi Azərbaycan Televiziyasının binası açıldı - FOTO
Hadisə, Siyasi / 30.04.2024 22:20
Erməni general: “Zod əlimizdən çıxsa bütün Göyçəni itirəcəyik” - FOTO - VİDEO
Müsahibə, Siyasi / 30.04.2024 19:12
“Qərbi Azərbaycanın yerli əhalisinin geri qaytarılması yaxın 5 ildə həll olunacaq” - FOTO - VİDEO
Siyasi, Təhlil / 30.04.2024 16:00
Qərbin Gürcüstanda növbəti imtahanı – TƏHLİL
Maraqlı, Sosial / 30.04.2024 14:34
“Ermənilər Zod kəndində qəbirləri qazır“ – ANONS
Müsahibə, Video müsahibə / 30.04.2024 13:44
“Erməni alimləri süni tarix yaratmağa çalışırlar” – ANONS - VİDEO
Müsahibə / 29.04.2024 22:16
“İrəvan ərazisinə 80 min kazakın köçürülməsi təklif edilmişdi” - VİDEO
Hərbi / 27.04.2024 22:42
Xankəndini ermənilərdən, Lənkəranı separatçılardan təmizləyən irəvanlı general - FOTO - VİDEO
Maraqlı, Siyasi, Sosial / 26.04.2024 21:32
“Erməni qızı ilə mahnı oxuduğuma görə konsert yarımçıq qaldı” - FOTO - VİDEO
Təhlil / 26.04.2024 15:13
Avropa Parlamentinin qərəzli mövqeyi – TƏHLİL
Maraqlı, Sosial / 26.04.2024 13:31
“Maşınımızla Qarakilsəyə gedəcəyik” – Əlövsət Quliyevin “Həyat Hekayəsi” – ANONS
Gündəm, Siyasi, Təhlil / 25.04.2024 22:32
Dörd kəndi də azad edən İlham Əliyevin inanılmaz Qərbi Azərbaycan planı - FOTO - VİDEO
Təhlil / 25.04.2024 14:26
Rəsmi Bakı İrəvanı belə ağıllandırır – ANONS - VİDEO
Siyasi, Sosial / 24.04.2024 22:03
Qızıl Qoçun türk əhalisi ailəliklə sürgün edilib - FOTO - VİDEO
Təhlil / 24.04.2024 15:20
Sərhəd dirəyi – Aprel ayına dəyişən tarixi baxış – TƏHLİL
Maraqlı, Siyasi, Sosial / 24.04.2024 13:56
Muş ermənilərin yerləşdirildiyi rayon – ANONS - VİDEO
Mədəni, Sosial / 23.04.2024 22:36
Qərbi azərbaycanlıların mədəni irsi – ermənilərin iddiaları - FOTO - VİDEO