İqtisadi 29.04.2020 13:05

AQTA fermerləri maarifləndirir - FOTO

Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi “AQTA maarifləndirir” rubrikası çərçivəsində torpaq zərərvericilərinə qarşı mübarizə ilə bağlı fermerlərə tövsiyə verib.  

Rakus.az xəbər verir ki, agentlik hazırda rayonlarda müxtəlif tərəvəz və bostan bitkilərinin əkininin aparıldığını bildirib.

Fermerlər bu bitkilərə, xüsusən ilk cücərtilərin əmələ gəlməsi zamanı onların yeni formalaşmış kökünü zədələyərək təsərrüfata ciddi ziyan vuran torpaq zərərvericilərinə qarşı mübarizə tədbirlərinə xüsusi diqqət yetirməlidirlər: “Məsələn, adi danadişi kütləvi inkişaf etdiyi dövrlərdə kartof, pomidor, kələm, badımcan və s. tərəvəz və digər bitkilərə böyük ziyan vurur. Rütubətli sahələrdə daha çox rast gəlinən bu zərərverici bitkinin gövdəsi və köklərini gəmirərək zədələyir. Eyni zamanda danadişi kartof bitkisinin yumrularına da böyük zərər vurur.

Danadişiyə qarşı mübarizə aparmaq üçün il boyu ardıcıl olaraq tədbirlər həyata keçirilməlidir. Kartof və tərəvəz bitkiləri eyni sahədə 2 il və daha çox əkilərsə, bu zaman danadişi yayılmağa başlayacaq. Ona görə də zərərvericiyə qarşı profilaktik tədbir görmək məqsədilə sahədə aldadıcı yem səpini aparılmalıdır. Bunun üçün qarğıdalı dəni suda bişirilir. 1 kq bişirilmiş dənə 50 qr günəbaxan yağı əlavə edilir. Hazırlanmış kütləyə 15-20 ml karate qarışdırılır. Bir gün saxlanılan dənin növbəti gün üzərinə günəbaxan yağı əlavə edərək qarışdırılır.

Bundan sonra nəm torpaqda 2-3 sm dərinlikdə şırımlar açılaraq dən səpilir və üstü örtülür. Torpaq quru olarsa, bu zaman danadişi dərin qatlarda qalır və aldadıcı yemin səpilməsinin faydası az olur. 1 hektar torpaq sahəsinə təxminən 80-100 kq aldadıcı yem sərf olunur.

Bundan əlavə danadişiyə qarşı kimyəvi mübarizə vasitəsi kimi Canmetrin 25 EC, Sumosa EC, Aktara, Dursban-ultra və s. preparatlarından istifadə edilə bilər.

Bir məlumatı da diqqətinizə çatdıraq ki, zərərvericinin sayını azaltmaq üçün payızda sahələrin müxtəlif yerlərində 40 sm dərinliyində çalalar qazılır, peyinlə doldurularaq üstü örtülür. Qışda həmin çalalar açılaraq danadişilər məhv edilir.

Digər zərərverici- may böcəyinə gəlincə, onun yetkin fərdləri əsasən aprel-may aylarında torpaqdan çıxıb qidalanmağa başlayır. İyun ayında dişi fərdlər torpağın təxminən 12 sm dərinliyində yumurta qoyur və 30-40 gün sonra sürfələr çıxır. Bu sürfələr yetkin fərdə çevrilənə qədər 4 il torpaqda yaşayır və hər il aprel-iyul aylarında kartof, tərəvəz, qarğıdalı, çiyələk, bəzi meyvə ağaclarının, tinglərin, hətta qazon və s. bitkilərin kökü ilə qidalanaraq ziyan vururlar.

Torpaq zərərvericilərinə, o cümlədən may böcəyinin sürfələrinə qarşı kimyəvi mübarizənin səmərəliliyi bir o qədər də yüksək olmur. Ona görə də onlara qarşı mexaniki və aqrotexniki mübarizə aparmaqla daha yaxşı nəticə əldə etmək mümkündür. Belə ki, yaz və erkən yay aylarında sürfələr torpağın 10-20 sm dərinliyinə qalxdıqda, eləcə də yetkin fərdlərin yumurtaqoyma ərəfəsində torpaq şumlanaraq yumurtalar məhv edilməli, sürfələr isə əllə yığılıb zərərsizləşdirilməlidir.

Bundan əlavə, növbəli əkin sisteminə əməl olunmalı, həmçinin meyvə bağlarında cərgəarasına yonca və digər paxlalı bitkilər səpilməlidir. Çünki həmin bitkilərin köklərində olan bakteriyalar tərəfindən azot toplanılır və sürfələr isə azota həssas olduqlarına görə sahədən uzaqlaşırlar.

May böcəyinin sürfələrinə qarşı zərurət olduğu təqdirdə tiametoksam (aktara), diazinon (bazudin) tərkibli insektisidlərdən istifadə edilməsi tövsiyə olunur.

Mübarizə zamanı kimyəvi preparatlardan istifadə mütləq mütəxəssislərin nəzarəti altında həyata keçirilməli, bu zaman təhlükəsizlik, o cümlədən şəxsi gigiyena qaydalarına riayət olunmalıdır.

Bütün bu mübarizə tədbirləri ilə yanaşı, hər iki zərərvericiyə qarşı ətraf mühit və insan sağlamlığı üçün daha təhlükəsiz olan Boverin bioinsektisidinin təlimata uyğun tətbiqi xüsusən həyətyanı sahələrdə səmərəli hesab olunur”.

XƏBƏR LENTİ
Siyasi, Təhlil / 02.10.2025 23:32
Alma-Ata Bəyannaməsi niyə İrəvanı həyəcanlandırır?
Siyasi / 02.10.2025 14:22
“Ermənistan 20-25 ilə yox olacaq” – ANONS
Siyasi, Sosial / 01.10.2025 23:42
“Sovetlərin Ankaraya qarşı ideoloji aləti: “erməni kartı”nın yaranması, yayılması və bugünkü iflası” - VİDEO
Siyasi / 01.10.2025 14:22
Türkiyəyə qarşı “erməni kartı” – ANONS
İdman / 01.10.2025 08:22
Telekanal və saytların xatirə turniri ilə bağlı SÜJET və XƏBƏRLƏRİ - FOTO - VİDEO
Siyasi, Sosial / 30.09.2025 23:29
Baba bulaq, Babakişi, Babaxan toponimi – türk tarixinin izi - VİDEO
Müsahibə, Siyasi / 30.09.2025 18:44
“Sülh sazişi ilin sonunadək imzalana bilər” - VİDEO
Sosial / 30.09.2025 14:22
Məhv edilən Baba mənşəli toponimlər – ANONS - VİDEO
Müsahibə / 30.09.2025 13:22
ABŞ və Çin Azərbaycanla əməkdaşlığa can atır – ANONS - VİDEO
İdman / 30.09.2025 08:03
Turnirin ilk həftəsi – yaddaqalan mənzərə - FOTO
Sosial / 29.09.2025 23:00
“Samuxda 6225 Qərbi azərbaycanlı məskunlaşıb” - VİDEO
Gündəm, İdman / 29.09.2025 16:14
İlk həftənin mənzərəsi: epizodlar, qollar, növbəti oyunlar və bombardirlər – CƏDVƏL - FOTO
İdman / 29.09.2025 09:25
“Dəmir Yumruq” qələbə qazandı, “İctimai TV” heç-heçə etdi - FOTO - VİDEO
İdman / 28.09.2025 10:10
“Dəmir Yumruq” “Zəfər 44″, “Cəmiyyət” isə “Veteranlar”la görüşür
İdman / 28.09.2025 09:52
“Real Tv” və “Az TV” tura qələbə ilə başlayıb - FOTO
İdman / 28.09.2025 08:22
Bakıda 4-cü Ənənəvi Minifutbol Turnirinin açılış mərasimi olub - FOTO - VİDEO
Gündəm / 27.09.2025 10:07
Şəhid jurnalistlərin xatirəsinə Minifutbol Turnirinin bu gün açılışı olacaq - FOTO
Gündəm, Hərbi / 27.09.2025 08:02
Vətən müharibəsinin başlanmasından 5 il ötür - VİDEO
Gündəm / 27.09.2025 00:08
Prezident İlham Əliyevin Anım Günü paylaşımı - FOTO
Gündəm / 27.09.2025 00:02
Azərbaycanda Anım Günüdür
Siyasi, Sosial / 26.09.2025 23:14
“Bizimlə dostluq edən erməniləri saqqallılar güllələyirdilər” - FOTO - VİDEO
Sosial / 26.09.2025 14:22
“Həsrət ürəyimizi parçalayır” – Şəfiqə Cəfərovanın “Həyat Hekayəsi” – ANONS - VİDEO
Siyasi, Təhlil / 25.09.2025 22:45
“Dördüncü respublika” Azərbaycanla sülhün başlanğıcıdır? - VİDEO
Siyasi / 25.09.2025 14:22
“Paşinyanın “dördüncü respublikası” – ANONS - VİDEO
Gündəm / 25.09.2025 11:30
Şəhid jurnalistlərin xatirəsinə 4-cü Ənənəvi Futbol Turniri başlayır - FOTO - VİDEO
Siyasi, Sosial / 24.09.2025 23:36
“Əvvəl erməni, sonra xristian” erməni kimliyinin əsas şüarıdır - VİDEO