“Təkcə İrəvan ətrafında 119 Azərbaycan kəndi yer üzündən silinib” - VİDEO

Bu gün Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində növbəti veriliş efirə gedib.

Rakus.az xəbər verir ki, Jurnalist Rufik İsmayılovun müsahibi Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin üzvü, tarix elmləri doktoru, professor Anar İsgəndərov olub.

O, ötən əsrin əvvəlində – 1905-1907-ci illərdə azərbaycanlılara qarşı törədilən kütləvi qırğınlardan, ermənilərin əsas məqsədlərindən söhbət açıb. Bildirib ki, 31 mart soyqırımı Azərbaycan xalqının taleyində və tarixində nə birinci, nə də sonuncu faciədir. Tarixçi-alimin sözlərinə görə, həmin dövrdə imperialist dövlətlər vətənsiz ermənilərə vətən yaratmağı söz veriblər. Bundan irəli gələrək, müxtəlif partiya və təşkilatlar səviyyəsində birləşən, silah-sursat toplayan ermənilər müsəlman-türk əhaliyə, silahsız insanlara qarşı qətliamlar törədiblər. Onlar sadiq millət adlandırıldıqları, ən müxtəlif vəzifələr tutduqları, yüz illər çörəyini yedikləri Osmanlı dövlətinə də xəyanət edib, Birinci Dünya müharibəsinin gedişində ölkə daxilində silahlı təxribatlara əl atıblar. Ermənilər 1918-ci ildə Osmanlı ərazisi ilə yanaşı, Şimali Azərbaycanda, eyni zamanda Qərbi və Cənubi Azərbaycanda da dinc insanları amansızlıqla qətlə yetiriblər. Başlıca hədəf isə bu coğrafiyada yerli əhalinin tamamilə məhv edilməsi hesabına dənizdən-dənizə uydurma “böyük Ermənistan” dövləti yaratmaq olub.

Professor A.İsgəndərov vurğulayıb ki, əslində bu hadisələr ermənilərin uzun illər müsəlman türklərə bəslədikləri nifrətin bariz nümunəsidir. Çünki erməni düşüncəsinə görə, türk öldürülməlidir. Hər bir erməninin xislətində faşist təfəkkürü var. Tarixçi-alim qeyd edib ki, ABŞ, Böyük Britaniya, Türkiyə, Rusiya və Gürcüstan arxivlərində ermənilərin soyqırımı cinayətlərinə dair çoxsaylı sənədlərə rast gəlinib. O, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dönəmində yaradılan, soyqırımı cinayətini araşdıran Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının fəaliyyətinə də diqqət çəkib.

Millət vəkili A.İsgəndərov söyləyib ki, Dro, Nijde, Amazasp və digərlərinin rəhbərlik etdiyi silahlı dəstələrin Qərbi Azərbaycanda törətdiyi vəhşiliklər ayrı-ayrı faktlarla sübuta yetirilib. Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının hesabatına görə, təkcə İrəvan ətrafında 119 Azərbaycan kəndi yer üzündən silinib. Bu kimi çoxsaylı cinayətlər törətmiş silahlı dəstələrin 299 erməni rəhbəri AXC dövründə həbs olunub. Lakin çox təəssüf ki, sonradan onlar cəzadan qurtula biliblər. 1920-ci ildə bolşevik Rusiyasının Azərbaycanı işğal etməsi ilə bu kimi məsələlər diqqətdən kənarda qalıb. Əksinə, 1918-ci ilin martında Bakıdakı qırğınlara bilavasitə rəhbərlik etmiş Şaumyanın, eləcə də onunla birlikdə mühüm vəzifələr tutan 26 Bakı komissarının təbliğatı aparılıb.

Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulması, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri – qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.

Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi “XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin”, – fikrini əsas tutaraq, Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.

Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.

Veriliş martın 31-də saat 19:30-da Baku Tv-nin efirində və saat 21:30-da Youtube kanalında yayımlanıb.