“Qərbi Azərbaycanda erməni kilsəsinə çevrilmiş çoxlu alban kilsələri var”- MÜSAHİBƏ
Bu gün Baku Tv-də Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində rus dilində növbəti buraxılış efirə gedib.
Rakus.az xəbər verir ki, aparıcı Ellada Sarvanın müsahibi Alban-Udi Xristian İcmasının sədri Robert Mobili olub.
O, tarixdə ermənilərin dinlə bağlı bəhanələrinin çox olduğunu bildirib: “Albaniya müstəqil ölkə olub və heç vaxt “Böyük Ermənistan”ın tərkibində olmayıb. Çar Rusiyasının Qafqaza gəlişi ilə Alban kilsəsi Eçmiədzinə köçürüldü. Çar I Nikolayın fərmanı ilə bütün idarə erməni-qriqorian kilsəsinə verildi. Tarixşünaslıqda ermənilərin soyadlarının “ants”, “unts” ilə bitdiyi sübuta yetirilib”.
Onun sözlərinə görə, Kəlbəcər rayonunda yerləşən qədim Xudavəng monastırının ermənilərə heç bir aidiyyəti yoxdur: “Xudavəng monastır kompleksində erməni saxtakarlığının çoxlu elementləri var idi. Erməni keşişləri udiləri ziyarət üçün 4 il əvvəl monastıra buraxmadılar. Udilərin əsas hissəsi öz dillərini, mədəniyyətlərini və adət-ənənələrini qorumaq üçün doğma kilsəni tərk etdilər. Alban kilsəsinin bütün əlyazmaları ya erməni dilinə tərcümə edilib, ya da məhv edilib. Alban-udilərin Mesrop Maştotsdan əvvəl öz əlifbaları var idi. Ermənilər iddia edirlər ki, “harada xaçkarlar varsa, o, Ermənistanın sərhədlərini müəyyənləşdirir. Ermənilər “kilsələrin bərpasından” sonra alban petroqliflərini və xaçlarını məhv ediblər”.
Azərbaycanın tolerantlığı ilə məşhur olduğunu deyən R.Mobili vurğulayıb ki, Qərbi Azərbaycanda erməni kilsəsinə çevrilmiş çoxlu alban kilsələri var: “Ermənilər alban kilsə daşlarını yenidən düzəltdilər, lakin alban məzar daşlarını yenidən düzəltməyi unudublar. Kilsə 6-7-ci əsrlərdə, xaç daşları isə 16-19-cu əsrlərdə tikilib. Alban kilsəsinin zəngin irsi erməni deyil, alban irsi kimi bərpa olunacaq”.
Udiləri xristian Alban kilsəsinin qanuni varisi hesab edən İcma sədri Qarabağda Gəncəsar monastrında, Gədəbəy və digər bölgələrdəki alban məbədlərində alban xaçlarının oğurlanıb, erməni qriqoryan xaçı ilə əvəz edilməsinə də aydınlıq gətirib.
Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi qədim torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri – qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.
Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi “XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin”, – fikrini əsas tutaraq, Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.
Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.
Müsahibə yanvarın 30-da saat 18:30-da Baku Tv-nin efirində və Youtube kanalında rus dilində yayımlanıb.
xxx
“Историография доказывает, что фамилии армян оканчивались на «анц», «унц»” – Хроника Западного Азербайджана
Сегодня по Бакинскому телевидению вышел очередной выпуск проекта «Хроника Западного Азербайджана» на русском языке.
Как сообщает Rakus.az, собеседником ведущей Эллады Сарван был Глава Албано-Удинской христианской общины Роберт Мобили.
Он отметил, что у армян в истории было много оправданий, связанных с религией: «Албания была независимой страной и никогда не была частью «Великой Армении»». С приходом царской России на Кавказ Албанская церковь была передана Эчмиадзину. Указом царя Николая I все управление было передано Армяно-Григорианской церкви. В историографии доказано, что фамилии армян заканчиваются на «анц» и «унц».
По его словам, расположенный в Кельбаджарском районе древний монастырь Худавенг не имеет никакого отношения к армянам: “В монастырском комплексе Худавенг было много элементов фальсификации армян. Все рукописи Кавказской Албанской церкви были либо переведены на армянский язык, либо уничтожены. Албано-удины имели свой алфавит до Месропа Маштоца.
Говоря о том, что Азербайджан славится своей толерантностью, Р.Мобили подчеркнул, что в Западном Азербайджане есть много албанских церквей, которые были преобразованы в армянские церкви: “Армяне, с целью «реставрации» переделали Албанские церковные камни, но забыли переделать Албанские надгробия. Богатое наследие Албанской церкви будет восстановлено».
Глава общины, считающий удинов законными наследниками Христианской Албанской церкви, уточнил, что албанские кресты были украдены из монастыря Гянджасар в Карабахе, албанских храмов в Гедабеке и других регионах и заменены армяно-григорианскими крестами.
Напомним, что целью проекта «Хроника Западного Азербайджана» является сохранение и популяризация названия наших исторических и древних земель, а также депортации азербайджанцев армянами, топонимов, существовавших на этих территориях, но их названия были стерты, бесчисленные примеры подземной и наземной материальной культуры – древние поселения, некрополи, курганы, остатки замков, дворцов и укреплений, караван-сараи, мосты, сундуки-гробницы, хачкары, статуи лошадей и баранов, храмы, церкви, мечети, костры и очаги, и доведение до мирового сообщества фактов, подтверждающих, что данная территория является чисто огузо-тюркским поселением.
Кроме того, она призвана осветить мысли историков и исследователей о Западном Азербайджане, истории жизни депортированных людей.
А также нужно отметить слова Президента Ильхама Алиева о Западном Азербайджане: «Карта начала 20-го века еще раз показывает, что Западный Азербайджан является исторической землей Азербайджана, названия городов и сел имеют азербайджанское происхождение, и мы очень хорошо знаем, что азербайджанский народ на протяжении всей истории жил на территории нынешней Армении. Теперь главная задача состоит в том, чтобы об этом узнало и мировое сообщество”, – по его мнению, он продвигает задачи, вытекающие из “Концепции возвращения”, подготовленной сообществом Западного Азербайджана.
Интервью транслировалось 30 января в 18:30 в эфире Baku TV и на канале YouTube на русском языке.
