“Xalçalarda ikibaşlı və üçbaşlı quşların simvollarının mənası”
Bu gün Baku TV-də Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində rus dilində növbəti buraxılış hazırlanıb.
Rakus.az xəbər verir ki, aparıcı Ellada Sarvanın qonağı Rəssamlar İttifaqının üzvü, dekorativ tətbiqi sənət ustası, araşdırmaçı Lalə Sərdarlı olub.
O, Qərbi Azərbaycan coğrafiyasında formalaşan mədəniyyət ənənələrinin tarixi köklərindən, İrəvan xanlığının zəngin mədəni irs nümunələrindən, Sərdar Xan Sarayına ithaf olunan “Sərdar Sandıq Ocağı”nın əhəmiyyətindən söz açıb.
Onun sözlərinə görə, Zəngəzur, Naxçıvan, Qobustan, Şüvəlandakı qayaüstü rəsmlər eynidir: “İrəvan xanlığının son bir əsri onun qızıl dövrü sayılır. Qərbi Azərbaycandan qovulmuş, zəngin mədəniyyətə malik insanlar barbar ola bilməzdilər. Sənət nümunələri İrəvan xanlığının xatirəsini əbədiləşdirdi”.
Araşdırmaçı Mirzə Qədim İrəvaninin yaradıcılığından, “Turan Yolu Zəngəzurum” adlı kolleksiyaya aid edilən “Dərələyəzim” və “Urud Abidələri” kolleksiyasına aid olan yeni” Urudum” əsərlərinin tematik təqdimatlarından söz açıb, qatıldığı beynəlxalq tədbirlərdə yaratdığı dekorativ sənət nümunələri ilə Qərbi Azərbaycan, İrəvan həqiqətlərini, erməni yalanı və saxtakarlığını sübut etdiklərini bildirib: “Mirzə Qədim İrəvaninin əsərləri çox qiymətlidir. Zəngəzurda qəbir daşları üzərində deşifrə edilmiş rəmzlər var. Xalçalarda ikibaşlı və üçbaşlı quşların simvollarının mənası böyükdür. Ermənilərin kolleksiyanı mənimsəmək istəyi uğur qazanmadı”.
L.Sərdarlı sonda Qərbi azərbaycanlıların geri qayıdışı ilə bağlı deyib ki, qayıdış məsələsi – unudulmuş və məhv olmuşları diriltmək və yeni nəslə ötürmək üçün çox vacibdir.
Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri – qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.
Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi “XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin”, – fikrini əsas tutaraq, Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.
Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.
Müsahibə iyulun 1-də saat 18:30-da Youtube kanalında və saat 19:30-da Baku Tv-nin efirində rus dilində yayımlanıb.
Xxx
«Значение символов двуглавых и трёхглавых птиц на коврах»
Сегодня на Бакинском ТВ в рамках проекта «Хроника Западного Азербайджана» был подготовлен очередной выпуск на русском языке.
Rakus.az сообщает, что гостем ведущей Эллады Сарван была член Союза художников, мастер декоративно-прикладного искусства, исследователь Лала Сардарлы.
Она рассказала об исторических корнях культурных традиций, сформированных в географии Западного Азербайджана, о богатом культурном наследии Иреванского ханства и о значении «Сардара Сандыг Оджагы», посвященного дворцу Сардар-хана. По ее словам, наскальные рисунки в Зангезуре, Нахчыване, Гобустане и Шувеляне идентичны: «Последний век Иреванского ханства считается его золотым веком. Люди с богатой культурой, изгнанные из Западного Азербайджана, не могли быть варварами. Художественные образцы увековечили память Иреванского ханства».
Исследователь рассказала о творчестве Мирзы Гадима Иревани, тематических презентациях работ «Дералаязим», входящих в коллекцию «Туран Йолу Зангезурум», и «Урудум», входящей в коллекцию «Урудские памятники», и заявила, что они доказали истины Западного Азербайджана и Иревана. Созданными ими образцами декоративно-прикладного искусства, выявили армянскую ложь и фальсификации на международных мероприятиях, в которых они участвовали: «Работы Мирзы Гадима Иревани очень ценны. На надгробных камнях в Зангезуре есть символы, которые мы расшифровали и использовали их на этих ручных работах. Символы двуглавых и трехглавых птиц на коврах имеют большое значение. Желание армян присвоить коллекцию не увенчалось успехом».
Наконец, относительно возвращения западных азербайджанцев Л. Сардарлы отметила, что вопрос возвращения очень важен для возрождения забытого и уничтоженного и передачи новому поколению.
Напомним, что целью проекта «Хроника Западного Азербайджана» является сохранение и популяризация названий наших исторических и древних земель, и предоставление информации о депортации азербайджанцев армянами, о стертых названиях топонимов, существовавших на этих территориях, о бесчисленных образцах материальной культуры – древних поселениях, некрополей, курганов, остатков замков, дворцов и укреплений, караван-сараев, мостов, гробниц-саркофагов, хачкаров, каменных изваяний лошадей и баранов, храмов, церквей, мечетей, святых очагов, а также информирование мировой общественности о фактах, подтверждающих, что эта территория является чисто тюркско-огузским поселением.
Также придерживаясь мнения Президента Ильхама Алиева о Западном Азербайджане: “Карта начала XX века еще раз показывает, что Западный Азербайджан — это историческая земля Азербайджана, названия городов и сел имеют азербайджанское происхождение, и мы прекрасно знаем, что азербайджанский народ на протяжении всей истории проживал на территории нынешней Армении. Сейчас главная задача – донести это до мировой общественности”, содействовать решению задач, вытекающих из “Концепции возвращения”, подготовленной Общиной Западного Азербайджана.
Кроме того, данный проект призван осветить мысли историков и исследователей о Западном Азербайджане и истории жизни людей, подвергшихся депортации.
Передача вышла в эфир 1 июля в 18:30 на YouTube-канале Baku TV и в 19:30 на телеканале Baku TV.
