“Ermənilər soydaşlarımızın seçib-seçilmək hüququnu da əllərindən almışdılar” - VİDEO

Bu gün Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində növbəti veriliş efirə gedib.

Rakus.az xəbər verir ki, jurnalist Rufik İsmayılovun müsahibi siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Orxan Vəliyev olub.

O, anadan olduğu Çəmbərək rayonunun Toxluca kəndindən söhbət açıb. Bildirib ki, bu kənd rayon mərkəzindən sonra Çəmbərəkdə ən böyük yaşayış məntəqəsi olub.

Alim söyləyib ki, Qərbi azərbaycanlıların 1988-ci il deportasiyasına qədər bu kənddə ancaq azərbaycanlılar yaşayıblar. Toxlucanın adı XVIII əsrə aid “İrəvan əyalətinin icmal dəftəri”ndə, XIX əsrə aid statistik məlumatlarda, siyahıyaalmalarda qeyd olunub, onun sakinlərinin sayı barədə ətraflı məlumat verilib. Üç tərəfdən Ocaq, Kirkitli və Çal dağları ilə əhatə olunan Toxluca kəndinin bünövrəsinin İslam sivilizasiyasının Qafqazda təşəkkülü dövründə – VII əsrdə qoyulması da ehtimal edilir. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Toxluca qədim tarixə malik yaşayış məntəqəsidir.

O.Vəliyev ötən əsrin əvvəlindən başlayaraq ermənilərin Qərbi Azərbaycanda soydaşlarımızı dəfələrlə soyqırımı və deportasiyalara məruz qoyduğunu dilə gətirib. Qeyd edib ki, azərbaycanlılara münasibətdə ayrı-seçkilik sovet illərində ən müxtəlif formalarda davam etdirilib. Ermənilər soydaşlarımızın seçib-seçilmək hüququnu əllərindən alıblar. Azərbaycan türklərinə məxsus tarixi abidələrin, o cümlədən qədim alban məbədlərinin ermənilər tərəfindən özününküləşdirilməsi adi hal alıb.

Siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, dosent O.Vəliyev Azərbaycanla Ermənistan arasında aparılan sülh danışıqlarına, soydaşlarımızın geriyə qayıtmaq hüququna da toxunub. Vurğulayıb ki, mümkün sülh sazişi Cənubi Qafqazın xilası olacaq. Alimin qənaətincə, Qərbi azərbaycanlıların ata-baba yurdlarına qayıdışı bu coğrafiyada əmin-amanlığı, inkişafı təmin edəcək.

Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi qədim torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri – qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.

Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi “XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin”, – fikrini əsas tutaraq Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasında irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.

Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.

Müsahibə iyulun 7-də saat 20:30-da Baku Tv-nin efirində və saat 21:30-da Youtube kanalında yayımlanıb.