İqtisadi 29.04.2020 13:05

AQTA fermerləri maarifləndirir - FOTO

Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi “AQTA maarifləndirir” rubrikası çərçivəsində torpaq zərərvericilərinə qarşı mübarizə ilə bağlı fermerlərə tövsiyə verib.  

Rakus.az xəbər verir ki, agentlik hazırda rayonlarda müxtəlif tərəvəz və bostan bitkilərinin əkininin aparıldığını bildirib.

Fermerlər bu bitkilərə, xüsusən ilk cücərtilərin əmələ gəlməsi zamanı onların yeni formalaşmış kökünü zədələyərək təsərrüfata ciddi ziyan vuran torpaq zərərvericilərinə qarşı mübarizə tədbirlərinə xüsusi diqqət yetirməlidirlər: “Məsələn, adi danadişi kütləvi inkişaf etdiyi dövrlərdə kartof, pomidor, kələm, badımcan və s. tərəvəz və digər bitkilərə böyük ziyan vurur. Rütubətli sahələrdə daha çox rast gəlinən bu zərərverici bitkinin gövdəsi və köklərini gəmirərək zədələyir. Eyni zamanda danadişi kartof bitkisinin yumrularına da böyük zərər vurur.

Danadişiyə qarşı mübarizə aparmaq üçün il boyu ardıcıl olaraq tədbirlər həyata keçirilməlidir. Kartof və tərəvəz bitkiləri eyni sahədə 2 il və daha çox əkilərsə, bu zaman danadişi yayılmağa başlayacaq. Ona görə də zərərvericiyə qarşı profilaktik tədbir görmək məqsədilə sahədə aldadıcı yem səpini aparılmalıdır. Bunun üçün qarğıdalı dəni suda bişirilir. 1 kq bişirilmiş dənə 50 qr günəbaxan yağı əlavə edilir. Hazırlanmış kütləyə 15-20 ml karate qarışdırılır. Bir gün saxlanılan dənin növbəti gün üzərinə günəbaxan yağı əlavə edərək qarışdırılır.

Bundan sonra nəm torpaqda 2-3 sm dərinlikdə şırımlar açılaraq dən səpilir və üstü örtülür. Torpaq quru olarsa, bu zaman danadişi dərin qatlarda qalır və aldadıcı yemin səpilməsinin faydası az olur. 1 hektar torpaq sahəsinə təxminən 80-100 kq aldadıcı yem sərf olunur.

Bundan əlavə danadişiyə qarşı kimyəvi mübarizə vasitəsi kimi Canmetrin 25 EC, Sumosa EC, Aktara, Dursban-ultra və s. preparatlarından istifadə edilə bilər.

Bir məlumatı da diqqətinizə çatdıraq ki, zərərvericinin sayını azaltmaq üçün payızda sahələrin müxtəlif yerlərində 40 sm dərinliyində çalalar qazılır, peyinlə doldurularaq üstü örtülür. Qışda həmin çalalar açılaraq danadişilər məhv edilir.

Digər zərərverici- may böcəyinə gəlincə, onun yetkin fərdləri əsasən aprel-may aylarında torpaqdan çıxıb qidalanmağa başlayır. İyun ayında dişi fərdlər torpağın təxminən 12 sm dərinliyində yumurta qoyur və 30-40 gün sonra sürfələr çıxır. Bu sürfələr yetkin fərdə çevrilənə qədər 4 il torpaqda yaşayır və hər il aprel-iyul aylarında kartof, tərəvəz, qarğıdalı, çiyələk, bəzi meyvə ağaclarının, tinglərin, hətta qazon və s. bitkilərin kökü ilə qidalanaraq ziyan vururlar.

Torpaq zərərvericilərinə, o cümlədən may böcəyinin sürfələrinə qarşı kimyəvi mübarizənin səmərəliliyi bir o qədər də yüksək olmur. Ona görə də onlara qarşı mexaniki və aqrotexniki mübarizə aparmaqla daha yaxşı nəticə əldə etmək mümkündür. Belə ki, yaz və erkən yay aylarında sürfələr torpağın 10-20 sm dərinliyinə qalxdıqda, eləcə də yetkin fərdlərin yumurtaqoyma ərəfəsində torpaq şumlanaraq yumurtalar məhv edilməli, sürfələr isə əllə yığılıb zərərsizləşdirilməlidir.

Bundan əlavə, növbəli əkin sisteminə əməl olunmalı, həmçinin meyvə bağlarında cərgəarasına yonca və digər paxlalı bitkilər səpilməlidir. Çünki həmin bitkilərin köklərində olan bakteriyalar tərəfindən azot toplanılır və sürfələr isə azota həssas olduqlarına görə sahədən uzaqlaşırlar.

May böcəyinin sürfələrinə qarşı zərurət olduğu təqdirdə tiametoksam (aktara), diazinon (bazudin) tərkibli insektisidlərdən istifadə edilməsi tövsiyə olunur.

Mübarizə zamanı kimyəvi preparatlardan istifadə mütləq mütəxəssislərin nəzarəti altında həyata keçirilməli, bu zaman təhlükəsizlik, o cümlədən şəxsi gigiyena qaydalarına riayət olunmalıdır.

Bütün bu mübarizə tədbirləri ilə yanaşı, hər iki zərərvericiyə qarşı ətraf mühit və insan sağlamlığı üçün daha təhlükəsiz olan Boverin bioinsektisidinin təlimata uyğun tətbiqi xüsusən həyətyanı sahələrdə səmərəli hesab olunur”.

XƏBƏR LENTİ
Müsahibə / 08.12.2025 23:56
“Hüseynquluağalı kəndinə erməni adı verilməsinin qarşısı alınıb”
Siyasi / 08.12.2025 17:53
Heydər Əliyevin zəngin irsi bu gün də yaşayır - FOTO
Mətbuat / 08.12.2025 10:59
“Global Media Group” 8 yaşımı qeyd edir
Hərbi / 06.12.2025 23:22
Təhrif olunmuş Azərbaycan hərb tarixinin gerçəkləri - VİDEO
Siyasi, Sosial / 05.12.2025 22:03
“Ermənilər azərbaycanlıların evlərini xaçla işarələyiblər” - FOTO - VİDEO
Siyasi, Sosial / 05.12.2025 14:22
“Atamın doğma yurd xəyallarını gerçəkləşdirəcəm” – Pərvanə Vəliyevanın “Həyat Hekayəsi” – ANONS - FOTO - VİDEO
Siyasi, Təhlil / 04.12.2025 23:49
“Ermənistanın Qərbi Azərbaycana qayıdışla bağlı əlindəki kart sıradan çıxdı” - FOTO - VİDEO
Siyasi / 04.12.2025 14:22
Ermənilərin cırılan “Minsk kartı” – ANONS - VİDEO
Mədəni / 03.12.2025 23:52
“İrəvanda silinən Azərbaycanın şəhər mədəniyyəti” - VİDEO
Mədəni / 03.12.2025 13:22
“Qırmızı körpü” kimindir? – ANONS - VİDEO
Siyasi / 03.12.2025 11:34
Azərbaycanlıların Ermənistandan son deportasiyası – 37 il
Siyasi, Sosial / 02.12.2025 23:11
Balta dərəsi, Baltaçay, Barana, Barana qəzası – türk tarixinin izi - FOTO - VİDEO
Elm və təhsil, Siyasi / 02.12.2025 18:15
“Ümumi Qafqaz Evi” yaratmaq ideyası Heydər Əliyev tərəfindən irəli sürülüb” - FOTO - VİDEO
Sosial / 02.12.2025 14:49
Ardanışda türklərin yaşadığı qədim qışlaq – ANONS - FOTO - VİDEO
Elm və təhsil, Siyasi / 02.12.2025 13:22
Cənubi Qafqaz İttifaqının yaradılması mümkündürmü? – ANONS - FOTO - VİDEO
Müsahibə / 01.12.2025 23:12
“Ermənilər azərbaycanlılara məxsus 157 qəbiristanlığı yer üzündən siliblər” - VİDEO
Elm və təhsil / 29.11.2025 23:34
“Qafqazda Ermənistan yox idi iddiası antik mənbələrlə necə təsdiqlənir?” - VİDEO
Gündəm, Kriminal, Siyasi / 29.11.2025 18:34
Ermənistandan zorla çıxarılma – bir əsrlik düşmənçiliyin yekunu - FOTO
Siyasi, Sosial / 28.11.2025 23:22
“Atam Göyçədən köçəndə, getmədim, qaçıb gizləndim” - FOTO - VİDEO
Siyasi, Sosial / 28.11.2025 14:22
“Övladlarım Göyçə həsrəti çəkir” – Fəzair Piriyevin “Həyat Hekayəsi” – ANONS - FOTO - VİDEO
Siyasi, Təhlil / 27.11.2025 23:40
“Paşinyan Qərbi Azərbaycan İcması ilə görüşə bilər” - VİDEO
Siyasi / 27.11.2025 14:27
Paşinyan Qərbi Azərbaycan İcması ilə görüşə bilər – ANONS - VİDEO
Siyasi / 26.11.2025 23:30
“Ermənistanda Paşinyanı devirəcək yeni güc kimdir?” - VİDEO
Elm və təhsil, Hərbi, Mətbuat / 26.11.2025 17:17
BDU-da “Jurnalist ömrünün əbədiyyət nəğməsi” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO
Siyasi / 26.11.2025 14:47
Ermənistanda hərbi çevriliş çağırışları – ANONS - VİDEO
Siyasi, Sosial / 25.11.2025 23:23
Baldırğanlıq, Baldırğanlı, Baldırğanlı dağ, Balıqlı, Balıqçay – türk tarixinin izi - VİDEO