1828-ci ildən sonra Qərbi Azərbaycanda başlayan proseslər - VİDEO
Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Elçin Əlibəylinin təqdimatında veriliş hazırlanıb.
Rakus.az xəbər verir ki, verilişdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının A.A.Bakıxanov adına Tarix və Etnologiya İnstitutunun Şimali Azərbaycanın XIX-XX əsrin əvvəlləri tarixi şöbəsinin müdiri professor Hacı Həsənov Azərbaycan xanlıqlarının rus işğalına qarşı necə müqavimət göstərməsindən danışıb.
O bildirib ki, Azərbaycan torpaqlarında rusiyanın təbliğat mexanizmi qurulmuşdu: “XIX əsrdə Qafqazda sərhədlər süni şəkildə dəyişdirildi. Rusiya Qafqazda ermənilərdən məqsədli şəkildə istifadə edirdi. Gəncə xanlığının sonuncu hökmdarı Cavad xanın mübarizəsi Azərbaycan dirənişinin simvoluna çevrildi”.
Onun sözlərinə görə, Rusiya ermənilər üçün dövlət qurmaqla özünə alət yaradırdı və Azərbaycan xanlıqlarını bir-birinə qarşı istifadə edirdi: “Ermənilərin kütləvi yerləşdirilməsi regionda çox böyük qarşıdurmalar yaratdı. Azərbaycan xalqı XIX əsrdə rus işğalına qarşı dirəniş ənənəsini formalaşdırdı”.
H.Həsənov “Erməni vilayəti”nin yaradılması və niyə 12 il mövcud olması, Cənubi Qafqazda rus işğalının müsəlman əhalinin taleyini necə dəyişməsi, Ukrayna mənşəli rus sərkərdəsi İvan Paskeviçin Qafqazda hansı planlar reallaşdırması, 1828-ci ildən sonra Qərbi Azərbaycanda hansı proseslərin başlaması, eləcə də Quba xanlığınınVI xanı Fətəli xanın Rusiyaya müraciətinin siyasətdə nəyi dəyişməsi ilə bağlı suallara aydınlıq gətirib.
Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi qədim torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri – qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.
Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi “XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin”, – fikrini əsas tutaraq Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasında irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.
Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.
Veriliş dekabrın 17-də saat 19:00-da Baku TV-nin efirində və saat 21:30-da YouTube kanalında yayımlanıb.
